Patxi Petrirena Altzuguren
Maiz entzuten eta irakurtzen ditugu azkenaldian honelako esaldiak: «greba deitu dute biharko», «hauteskundeak deitu dituzte», «marrazki-lehiaketa deitu du eskolak», «batzarra deitu dute jaiak antolatzeko», «bilera bat deitu dute»…
Hiztegi elebidunetan jasoa dago halako esaldietan deitu aditzak duen adiera (convocar, convoquer), baina ez dugu haietan «zerbait deitu» joskera ikusten, baizik eta «zerbaitetara deitu», «zerbaitetarako deialdia egin»: «bilera batera deitu gintuzten/ziguten» (bi erregimenak ematen ditu ontzat Euskaltzaindiaren 39. arauak), «grebara deitu dute», «hauteskundeetara deitu», «hauteskundeetarako / bilkurarako deialdia egin» (Elhuyar, Nola Erran, Zehazki, 5000).
Beste aditz batzuk ere proposatzen dira, deituz gain: «lehiaketa iragarri» adibidea jasota dago, adibidez, hiru hiztegitan (Elhuyar, Labayru, Zehazki).
Hain zuzen ere, bi puntu horiek azpimarratzen ditu Berriaren estilo-liburuak: -ra deitu joskera eta beste aditz batzuen aukera:
Gogoan izan zein den joskera egokia: ‘bilerara deitu’, ‘grebara deitu’, ‘elkarretaratzera deitu’, ‘hauteskundeetara deitu’. Beste aditz batzuk ere ezin ahaztu ditugu: ‘greba antolatu’, ‘batzarra prestatu’… Manifestazioa eta greba deitu dituzte* [e.] Manifestaziora eta grebara deitu dute. // Hauteskundeak deitu nahi dituzte* [e.] Hauteskundeetara deitu nahi dute.
Zirrikitu bat irekita utzi da EiTBren HIKEA kontsulta-zerbitzuan, bi formak jaso baitira: «convocar elecciones»: «hauteskundeetara deitu» = «hauteskundeak deitu».
31 eskutik 