Svetlana Aleksievitx, Txernobylgo ahotsak III

miel a. elustondo

Hamalau egun. Hamalau egunean hil egiten da pertsona.

Maiatzaren bederatzia zen. Zera esan izan zidan beti: «Ez dakizu zein eder den Mosku! Garaipen egunean oroz gain, su artifizialak botatzen dituztenean. Ikus dezazun nahiko nuke».

Gelan jarrita nengoen, berarekin. Begiak ireki zituen.

«Gaua da, ala eguna?».

«Iluntzeko bederatziak dira».

«Ireki leihoa! Berehalaxe hasiko dira!».

Leihoa ireki zuen. Zortzigarren solairuan ginen, eta hantxe zen hiri osoa, gure aurrean! Eta suzko erramiletea ikusi genuen, zeruan lehertzen.

«Begira horri!», esan nuen.

«Esan nizun Mosku erakutsi behar nizula. Eta esan nizun jai egunetan loreak emango nizkizula beti…».

Haren aldera begiratu eta hiru krabelin ateratzen ari zen burukoaren azpitik. Erizainari dirua eman, eta hark erosi egin zizkion.

Hurreratu eta muxu eman nion.

«Nire maitea! Zeu zara nire maitea!».

Protesta jo zuen. «Zer esan dizute medikuek? Ez ni besarkatzeko. Ez niri muxurik emateko!».

Hainbesteraino gaizkitu zen, ezin izan bainuen une batean ere bakarrik utzi. Etengabe hots egiten zidan: «Lusya, non zara? Lusenka!». Behin eta berriro hots egiten zidan. Gainerako gela hiperbarikoak, non gure mutilak baitzeuden, soldaduek zaintzen zituzten, bertako langileek uko egin ziotelako. Babes-jantziak eskatzen zituzten. Soldaduek garraiatzen zituzten hondakin-ontziak. Zorua garbitzen zuten. Izarak aldatzen zituzten. Dena egiten zuten. Nondik inguratu zituzten soldadu haiek? Ez genuen galdetu. Baina berak… berak… egunero aditzen nion esaten: «Hila. Hila. Tistxura hila da. Titenok hila da. Hila».

Egunean hogeita bost edo hogeita hamar aldiz libratzen zen. Odola eta mukia. Azala zartatzen hasi zitzaion beso eta oinetan. Furunkuluz bete zen. Burua jiratzen zuenean, ile-mataza geratzen zen burukoan. Txantxa egiten saiatu nintzen. «Horrela hobeto. Ez duzu orrazirik behar». Handik laster, ilea larru-arras moztu zioten. Nik neuk moztu nion. Nik neuk egin nahi nion dena. Fisikoki posible izan balitz, berarekin egongo nintzatekeen egunean hogeita lau orduz. Ez nuke minutu bat ere galdu nahiko. [Isiltasun tarte luzea]

Bada zenbait elkarrizketaren pasartea, gogoratzen naiz. Baten bat, esaten: «Entenditu beharra daukazu: hau ez da gehiago zure senarra, ez maite izan duzun pertsona, gauza erradioaktibo bat baizik, pozoi kopuru handia duena. Ez zara suizida. Zaindu zeure burua». Baina ni burua galdu duen pertsona bezala nengoen: «Baina maite dut! Maite dut!». Bera lo, eta ni xuxurlaka: «Maite zaitut!». Ospitaleko patioan oinez, eta «Maite zaitut!». Gaixoaren erretilua eramanez, «Maite zaitut».

Gau batez, dena lasai zegoen. Biok bakarrik geunden. Begiratu egin zidan, baina oso, oso arreta handiz, eta orduan, bat-batean esan zuen:

«Gure umea ikusteko amorratzen nago. Zer moduz dago?».

«Zein izen jarriko diogu?».

«Zeuk erabaki».

«Zergatik nik, hemen biok gara eta!».

«Horrela bada, mutila bada, Vasya izango da. Neska bada, Natasha».

Itsuturik bezala nengoen. Nire bihotzaren azpiko taupadatxoak ere ezin nituen sentitu. Nahiz eta sei hilabeteko nengoen. Pentsatzen nuen nire barruan neraman ttikia babestuta zegoela.

Eta orduan… azkeneko gauza.