Juan Luis Zabala
Pablo Maloren Lasa eta Zabala filmari buruzko komentarioetan askori entzun edo irakurri diet hasierako pasarteak, errefuxiatuen Baionako giroa erakusten dutenak, direla ahulenak eta sinesgarritasun gutxienekoak. Neu ere horretan nago.
Ez dakit benetan zer neurriko eragina izango zuen siniesgarritasunean, akaso batere ez, baina atal horren akatsetako bat, aski nabarmena nire ustez, nik –modu trakets eta hobegarrian seguru asko– hiperritanoa deituko nukeenaren erabilera sistematikoa da. Hau da, modu teknikoan ahalik eta zehatzen azalduta: bigarren pertsona singularraren markarik gabeko aditz formak hitanoan emateak galderetan eta menpeko esaldietan.
Adibide bat jarriko dut, ez filmetik ateratakoa, neuk asmatutakoa baizik: «Ez zakiat etorri dituken» esatea, «Ez zakiat etorri diren» esan beharrean, hiperritanoa litzateke; edo «Hau ondo al zagok?» esatea, «Hau ondo al dago?» esan ordez.
Azalpen zehatzago bat HABEren Ikasbil webgunean aurki daiteke, adibidez; helbide honetan.
Guztiz alderantzizkoa da Iñaki Perurenak azkenaldian aski sarri ikusten den telebistako iragarkia batean egiten duena: hikako forma erabili behar zuenean zukakoa jaurti, nahiko modu desatsegin eta mingarrian, nire ustez, Xabier Eizagirrek (1) Berrian salatu duen moduan.
(1) Ohar bat nahasketarik izan ez dadin: artikuluaren egilea ez da, haren izen-abizen berberak dituen arren, Jakin aldizkariaren erredakzio burua.