Maite Imaz Leunda
Alkate-kargua hutsik bada edo alkatea kanpoan, gaixorik edo ezinduta badago, izendapen-hurrenkeraren arabera haren eginkizunak betetzen dituen zinegotzia da alkateordea. Gainera, alkateari dagozkion eginkizunak har ditzake eskuordetzan hark berariaz emanda. Alkateak askatasunez izendatu eta kentzen ditu alkateordeak tokiko gobernu-batzarreko kideen artetik, eta batzar hori ez badago, zinegotzien artetik.
Hala dago definituta alkateorde Terminologia Batzordeak 2009an onartu zuen Toki administrazioaren hiztegian. Hiztegi horretan jasotzen den gaztelaniazko ordaina teniente de alcalde da.
DRAEn teniente sareraren azpian ageri da teniente de alcalde. (Persona que ejerce el cargo o ministerio de otra, y es sustituta suya. Teniente de alcalde.) eta baita Maria Molinerren hiztegian ere, honetan azpisarrera propioa duela (Teniente alcalde. Concejal que tiene atribuidas ciertas funciones de la alcaldia o ciertos asuntos de un distrito de ella).
Azken aldian, ordea, beste hitz bat da barra-barra entzuten dena: vicealcalde. Google-en galdetuz gero, ikus daiteke erruz erabiltzen dela, nahiz eta oraindik hiztegi orokorretan jaso gabe dagoen eta oraingoz teniente de alcalde erabiliagoa den.
Eusko Jaurlaritza bideratzen ari den Udal Lege aurreproiektuan ere ageri da:
Artículo 27.- Delegaciones del alcalde o de la alcaldesa.
1.-El alcalde o la alcaldesa podrá delegar sus competencias en la junta de gobierno local, en los vice-alcaldes o vice-alcaldesas o en los tenientes de alcalde o alcaldesa y en los concejales o concejalas.
2.-Las delegaciones del alcalde o de la alcaldesa en los municipios de gran población se regirán por lo dispuesto en la legislación general de régimen local.
Horrela ikusita, pentsa daiteke vicealcalde/vicealcaldesa beste figura bat dela, tenientes de alcalde/ alcaldesa kontzeptutik bereizten dena. Hala balitz, komeriak izango genituzke euskarazko ordaina proposatzeko. Baina aurretik doan artikulu hau ikusita, badirudi ez dela beste figura bat.
Artículo 26.- Vice-alcaldías.
1.-Los municipios vascos, en uso de sus potestades de auto-organización, podrán crear en sus estructuras de gobierno la figura de la vice-alcaldía.
2.-En el caso de que se creen vice-alcaldías, tal figura sustituirá a la del teniente de alcalde prevista en la legislación general de régimen local. Sus funciones, procedimiento de designación y remoción, así como sus competencias, serán las mismas que la normativa básica de régimen local establece para los Tenientes de alcalde.
Behingoagatik gaztelaniaz erabiltzen den terminoa da aldatu beharrekotzat jo dena, teniente horrek kutsu militarra duelako, agian. Euskarazkoa egokia da eta espero dezagun inork ez digula eskatuko hitz berriren bat asmatzeko.