Itzultzaile, interprete eta zuzentzaileentzako Murphyren legeak (1)

Karlos del Olmo

Oinarrizko Lehenengo Legea

– Itzultzen edo zuzentzen hasi aurretik irudituz gero itzulgaian edo testuan hiruzpalau zailtasun besterik ez dela agertuko, itzultzen edo zuzentzen ekindakoan haiek baino askoz ere zailagoak diren beste hamaikatxo agertuko dira, hastapenean hala ematen ez bazuten ere.

Oinarrizko Bigarren Legea

– Itzultzen, zuzentzen edo interpretatzen hasten zaren unean bertan hasiko zaizkizu heltzen nahitaez erantzun beharreko mezu elektronikoak, telefono deiak eta aurrekontu eskeak.

Oinarrizko Hirugarren Legea

– Itzulpena edo zuzenketa hasi eta buka ondo badoa eta beharrean luzaro ez badiharduzu seguru asko izango da hasieran uste izan zenuelako dena ezin txarrago joango zela; lan hura entregatu eta berehala konturatuko zara lehen ikusi ez dituzun akatsez.

Koherentziaren Legea

– Koherentzia beti aldetzen da errazago zehaztasuna baino.

Terminoaren Legea

– Zure testuan edo mintzaldian agerturiko termino aurkitu ezin hori ez da inongo glosario edo hiztegitan agertuko, zeure testukoa edo hitzaldikoa delako terminoaren lehen agerpena.

Itzultzaile / Zuzentzaile Lantsuaren Dilema

– Itzultzen edo zuzentzen ez dena beti izaten da garrantzikoagoa zuzentzen edo itzultzen ari dena baino…

Bezero Tematiaren Legea

– … eskaera egin duen bezero tematiarentzat.

Espezializazioaren Legea

– Itzultzailea, interpretea edo zuzentzailea, azkenean, gutxien menderatzen duen alorrean espezializatu ohi da.

Euskaltzaindiaren Lehenengo Legea

– Atzo arratsaldea arte ondo zenekien Hiztegi Batuko zerrenda gaur eguneratuta eta aldatuta aurkituko duzu.

Marraren Legea

– Bezeroak beti eskatuko dizu hitz elkartuetan marra zeure ohituraren aurka erabiltzeko.

Marraren Legeko Lehen Xedapen Iragankorra

– Zalantza baduzu elkarketa batean marra jartzea aukerakoa ote den, berba bikote hori ez da agertuko Hiztegi Batuan.

Itzulpen Memoriaren Lehen Legea

– Zenbat eta presatuago ibili, orduan eta sarriago indexatzen hasiko da eta astiroago ibiliko programa.

Itzulpen Memoriaren Bigarren Legea

– Ordenagailuak inoiz ez dizu eskainiko lehen aukeratzat behar duzun itzulpen unitatea.

Itzulpen Memoriaren Bigarren Legea

– Behar duzun unitatea eskaintzen badizu, hura ez da egongo Euskaltzaindiaren azken erabakien arabera eguneraturik.

Zoriontzearen Legea

– Beti zorionduko zaituzte gutxien gustatu eta halako pozik utzi ez zaituen lanagatik.

Ospearen Legea

– Itzultzailea, interpretea edo zuzentzailea beti izango da ezagunagoa munta txikikoa izateagatik haren ospean eraginik izango ez omen zuten itzulpen, zuzenketa edo interpretazio saio makalagoengatik.

Ospearen Legeko Korolarioa

– Inork ez da ohartuko zuzentzailea, interpretea edo itzultzailea hain gustura eta bikain egindako lan txalogarriaz.

Ospearen Lege Berregina

– Lan bat behingo-behingoan egiteak badu arazo bat: inor ez konturatzea benetan zein zaila den.

Itzulgai Zailaren Legea

– Zail-zaila da itzulgai txar bat erraz ulertzeko moduan interpretatu, zuzendu edo itzultzea, eta ez halako gaitza alderantziz gertatzea.

ItzuLen Lehen Legea

– Zalantza edo galdera batzuk bizidun ugalkor eta tematiak dira, etengabe agertzen baitira, itxura goiti-behiti, urtaro edo aldi jakin batzuetan zerrendara, aurreko aldian betiko ebatzita geratu omen baziren ere.

ItzuLen Bigarren Legea

– Laguntza eske larri bat bidaltzen duzunean, zerrendako inork ez dizu erantzungo edo lagunduko; jakingura hutsez eta premiarik gabe itaunduz gero, erresponda zaparrada bat jasoko duzu berehalako batean, zein baino zein sakonago, zentzudunago eta biziago.

Hizlari Elebidunaren Legea (Interpretearena)

– Ezinago zail gertatu zaizun interpretazioa amaitu eta segituan, hizlaria halabeharrez lehengo gauza bera esaten hasiko da beste hizkuntzan (dena dela, beharbada, ez zuk bezain ondo).

Zuzentzaile Arduratsuaren Legea

– Zure zuzenketa sistema eta protokoloa sano kostatuta finkatu eta testua orrazten lan eskerga egin ostean, edo egilea ez da zure zuzenketekin bat etorriko edo emaitza ez da argitaratzailearen gustukoa izango. Hortaz, berriro hasi beharko duzu sistema aldatzen eta lana zuzentzen.