Iratxe Goikoetxea Langarika
«Nazio Batuakek» bilatu, eta –eskerrak!–, emaitza bakarra interneten. Zerk bultzatu nauen bilaketa xelebre hori egitera? Fagorren etxetresna elektrikoen arloa aipatzeko moduek.
Itxura denez, izena gaztelaniaz du enpresak, Fagor Electrodomésticos Koop. ageri da lantegiko fatxadan, baina hedabideetan izena euskarara egin diogu: Fagor Etxetresna Elektrikoak, batzuetan; Fagor Etxetresnak, gehienotan.
Kooperatibaren egoera albiste izaten hasi zenetik, plulareko izen bereziekin sortzen den tirabira azaldu zen berriro. Asteotan, konbinazio guztiak ikusi ditut erabileran:
- Fagor Etxetresna da… (izena singularrean)
- Fagor Etxetresnak dira… (aditza pluralean)
- Fagor Etxetresnek dute…
- Fagor Etxetresnak-ek dute…
Eta azken hori latza egiten zait.
Pluraleko toponimoak euskaraz ematean, geuretu egiten ditugu. Berdin esaten dugu Pirinioetan zein Filipinetan, Malloek zein Amerikako Estatu Batuek. Eta elkarte eta erakundeen izenekin ere, berdin: Nazio Batuek (berez Nazio Batuen Erakundea), Petrolio Esportatzaileek (Lurralde Petrolio Esportatzaileen Erakundea)…
Urruneko erakundeen izenekin, «Nazio Batuakek» bezalako lantzean behingo adibideak kenduta, ez dago arazo handirik. Etxekoekin, ostera, bai. Itzelezko begirunea-edo izan nahi zaio «jatorrizko izenari», eta bere horretan erabiltzera jotzen dute askok, euskararen senaren kontra eginda bada ere. Lantegi Batuakek, Iparretarraken…
Marka errespetatu gura bada, badago beste aukera bat: «enpresa», «talde» edo dena delako izena erabiltzea makulu gisa: Gureak elkartea, Fagor Etxetresnak enpresa…
Tranpa txiki bat egin dut: haritxo bati bakarrik heldu diot, badakit-eta izen berezi artikuludunei tiraka mataza lodi eta korapilotsua topatuko nukeela.