Eneko Bidegain
Ipar Euskal Herrian arazo bat badugu pasiboarekin, komunikabideetan bereziki. Berriki hau irakurri nuen hedabide baten twitterreko denbora-lerroan:
«Gorpu bat atzemana izan da Ahurtin, eraila izan dela dirudi».
Horrelakoak («izan da») maiz entzuten ditut irratietako albistegietan bereziki, baina idatzizko hedabideetan ere aurkitzen ditut, kasu honetan bezala. Bi arrazoi daude esaldia horrela hasteko. Batetik, garrantzitsuena «gorpua» delako, horrekin hasi nahi zutelako esaldia. Bigarren arrazoia da, erdaraz (eta nik uste frantsesezko prentsan are gehiago), ohikoena delako «Un corps (a été) trouvé» gisako tituluak egitea. Hain zuzen, frantsesez «corps» azpimarratu nahi badute, «corps»-ek subjektu izan behar du, eta horrek dakar pasiboa.
Euskaraz, ordea, ez dugu erdarak duen traba hori, eta beraz gauza bera idatz dezakegu aktiboa baztertu gabe. Esaldia ez al zen hobeki geldituko, horrela?
«Gorpu bat aurkitu dute Ahurtin, eta erail dutela dirudi».
Barkatu erderaz idazten badut: euskaraz esaldi bat egiteko ordu bat behar dut eta…
en effet: en français il faut placer le nom avant pour le souligner; si l´on cherche dans google “corps (re)trouvé” ça donne 40.000 resultats. Si l´on change l´ordre, “trouvé corps”, Google nous offre encore 40.000 resultats… mais il s´agit des mêmes 40.000, avec corps au début de la phrase:
https://www.google.es/#q=trouv%C3%A9+corps&start=10
Mais, de l´autre cotê, il y a un autre facteur: la difference entre la langue des journaux et celle de la vie courante. J´imagine quelcun qui vient de lire le gros titre “corps trouvé” et qui le raconte a quelcun qui est à coté: “regarde, le journal il dit qu´on a trouvé un corps…” Même chose peut-être en basque: on lit “gorpu bat atzemana” mais on dira “begira egunkariak dakarrena: gorpu bat aurkitu dute(la)…”
(no sé si ese begira egunkariak dakarrena que he escrito es correcto, creo que begira no rige un objeto directo, mais bon, vous avez compris ;-))
Nic ez dut ikusten deus tcharric euscaraz erabiltzea ganic passivoa, horren erabilerea litzateque auquera bat guehiago escura, nire perceptionez. Zer duque tcharric edo negativoric horrec, passivoac?
Reblogged this on blogberri.