Patxi Petrirena Altzuguren
Zerbait. Izenondo batek ezkerrean zerbait izenordaina hartzen badu, izenondo hori mugagabean doa; hortaz, zerbait berria badakarte eta kideko esapideen lekuan, Euskaltzaindiak zerbait berri badakarte eta kidekoak erabiltzea gomendatzen du.
Urtzi Barrenetxearen «Euskaltzaindiaren Hiztegia, ohar interesgarri batzuk II» artikuluan irakurri dut oharra, Administrazioa euskaraz aldizkarian (81. zkia., 2013ko uztaila). Hari-harira etorri zait informazioa. Izan ere, berriki mintzatua nintzen puntu horretaz itzultzaile-talde batekin, eta talde horretan bazen «zerbait berri» nahiz «zerbait berria» kalko desegokitzat hartzen zituenik («gauza berri(ren) bat» lehenetsiz).
Orotariko Euskal Hiztegiko zerbait sarreran bada, egiazki, zerbait + adjektibo egituraren adibide sail bat, azalpen esplizitu hau duela aurretik:
Cuando se coloca ante adj. o adnominal, éstos van siempre indeterminados o con suf. partitivo (zerbait handi(rik), zerbait horrelako(rik)), salvo contadas excepciones en las que van provistos de artículo.
OEHko adibide ugarietatik, lau hauek aukeratu ditut (Xalbador, Koldo Mitxelena eta Luis Villasante):
- Zerbait goxo partekatzeko duenak […]. Xa Odol 75.
- Zerbait berri badakarte. MEIG I 190.
- Zerbait berrirekin agertu zaigu. MEIG III 92.
- Bada emen zerbait arrigarri eta bitxirik. Vill Jaink 123
Beharrezkoa dirudi partitiboaren aukera ere gogoan izatea, nahiz Euskaltzaindiaren Hiztegian ez den berariaz aipatzen. OEHko aipamen esplizituaren ildoan, mugagabea eta partitiboa aurki ditzakegu zenbaitetan testu berean ere, hala nola Pablo Fermin Irigarai Larrekoren honetan (Lekukotasuna):
- Ortaz landara, baldin buru argiduna bada gauzak diren bezala ikusteko, ori bai litzekela gai zerbeit onik egiteko.
- Liburuak bai, baño mamitsuak, zerbeit on egiteko bide erakusten digutenetarik.
Esan dezadan, amaitzeko, zerbait izen baten ondoan ageri den kasutik etorri zitzaidala hizpide hau, EHUren EHULKUko galde-erantzun hauek ikusita:
Galdera: «Nola itzul dezaket “some energy”? (because some energy is dissipated as the heat of friction)». Erantzuna: «“Energia apur bat” / “energia zerbait”’».