Oskar Arana Ibabe
Erromatarrek, latinarekin, eta inguruko hizkuntza erromanikoek ere bai, bide luzea egina zuten, gu bidegurutzera orduko:
Orotariko Euskal Hiztegia:
kontzesio, konzesio.
Concesión.
Bula guruzádakoa da Aita Sanduarén konzésio edo emakida bát. LE in BOEanm 575;
emakida. “Concesión” Lar.
Biek dute sarrera Orotariko Euskal Hiztegian, emakidak eta kontzesiok, eta berbera aipua. Lizarraga Elkanokoak jarri gintuen bidegurutzean, Urteko igande guztietarako platicak edo itzaldiac idatzi zituenean, aipuaren xehetasunez Orotariko Euskal Hiztegiak ematen duen informazioaren arabera. Definizioetarako molde bat ere utzi zuen –definizioa laburra izanik ere, balio zuena– garai hartan, euskara erromanizatuagoa bide zen eskualde bateko erretoreak, zuzenbide kanonikoaren kontzeptu bat, edo elizaren ohitura bitxietako bat, garai eta eskualde hartako euskaldunentzat argitzeko.
Euskaltzaindiaren Hiztegian, trenkaturik geratuko da kontua, non eta ez zaion beste adieraren bat gehitzen, juridikoa baina arrunta, kontzesio sarrerari, eta non eta ez den emakidarentzat soilik gordetzen zuzenbideko adiera espezializatuagoa:
Euskaltzaindiaren Hiztegian:
Kontzesio: amore ematea. Bi aldeek kontzesioak egin behar izan dituzte.
Kontzesionario: Zerbitzu edo produktu jakin bat saltzeko eskua duen pertsona edo enpresa.
Emakidak ez du sarrerarik.
Gérard Cornuren Vocabulaire Juridique hiztegian, artikulu luzea du concession hitzak:
Concession:
1. Acte juridique bilatéral ou unilatéral en vertu duquel une personne, le concédant, accorde à une autre, le concessionnaire, la jouissance d’un droit ou d’un avantage particulier. Comp. cession, location, licence
2. Par ext. et plus spécialement, le type d’activité ou le mode d’exploitation ouvert au bénéficiaire de la concession.
3. Plus particulièrement encore (lorsque la concession porte sur un espace déterminé), le terrain ou le territoire concédé.
I (adm)
Terme générique désignant des actes très divers, unilatéraux ou conventionnels, par lesquels l’administration (*concedant) soit confère à un particulier (*concédant) soit confère á un particulier (*concessionnaire) des droits et avantages spéciaux sur le domaine, soit confie à une tierce personne l’exécution d’une opération administrative.
Concessionnaire: le titulaire d’une concession; son bénéficiaire; désigne ainsi le preneur dans la concession immobilière et le béneficiarie de la concession commerciale (encore appelé fourni).
Horien arteko lehenbiziko adiera emateko, ezingo genuke, gaurko hiztegiaren arabera, eta aurreragoko hiztegi juridiko batek besterik esan ezean, kontzesio erabili: amore ematearen adiera eman zaio. Emakidak ez du sarrerarik oraindik, eta, pentsatzekoa da, sarrera ematekotan, administrazio-zuzenbideko sarrera emango zaiola, edo Lizarraga Elkanokoak «bula gurutzadakoa» definitzeko baliatu zuena.
Hemen azaldu nahi dut zergatik, emakida eta kontzesioren arteko bidegurutze horretan, hautatuko nukeen Cornúren hiztegiko lehenbiziko adiera horretarako —zuzenbide orokorreko adiera da, ez soilik administrazio-zuzenbidekoa— kontzesio. (Ohartua zegokeen lehendik baten bat; haren lerrora lerratzen naiz ni).
Alegia, kontzesio bat duelako da kontzesionarioa kontzesionario, ez emakida bat duelako. Kontzeptua bat bera da, jatorriz, zuzenbide pribaturako eta zuzenbide publikorako, eta adar bietarako balio duelako, hain zuzen, hartuko nuke kontzesio.
Bide luzeegia hain bidegurutze soilerako, pentsatuko duzue.
Hori, orain arteko kasuistika laburrean, kasu bakarra, gaurkoz.
Batere enpirikoa ez den metodologiaz baliatuta, gogoeta bat, estrapolazio bat, edo proiekzio bat, edo aieru bat, orain: iruditzen zait, batzuetan, terminologia in vitro egitea ere zilegi izan litekeela, batzuetan.
Zeren eta berdin gertatzen baitzait dibertsitate hitzarekin.
Hiztegi Batuan:
dibertsitate 1 iz. Biol. 2 iz. (Bestelakoetan erabil aniztasun, bestelakotasun, desberdintasun, eta abar)
Mahai hau jabilt ikara, hanka bakarraren gainean zutik egon beharrez…