Koro Garmendia Iartza
«Pues, benetan, ni superragobiatuta atera naiz etxetik. Nere ama denbora guztia esaten euritakoa hartzeko, que si me voy a mojar, que si voy a pillar un catarro… Jun dadilla pikutara! Baño ze usteu, que sigo teniendo diez años o qué?».
«Qué fuerte gaurko azterketa! O sea, se ha pasau! Nik uste det aprobatuko detela, baño por los pelos, e?».
«Ba, atzo, festetan, superondo. Hasieran pixkat flojo, poco movimiento, baño gero, pixkanaka, gero eta jende geyo, ta azkeneako superguay. Eztakizula zein etorri zan? Me lo cuentan y no me lo creo, chaval».
Segur aski, entzungo zenuten halako hizkera. Barra-barra erabiltzen da; gazteen artean, bereziki. Nahi baino gehiagotan izaten naiz tankera horretako solasaldien lekuko. Nola definitu mintzaira hori, ordea? Esaldi bakar bat euskara txukunean hasi eta bukatzen ez dutenean, eta gaztelaniaz beste horrenbeste, zein sorburu-hizkuntzan ari direla esango genuke? Euskaraz? Gaztelaniaz? Galdera hori bera esaldien sortzaileei luzatuz gero, euskaraz ari direla erantzungo digute, seguruenera. Nolanahi ere, entsalada hori euskara dela esatea ez al da atrebentzia handi samarra? Haatik, gaztelania dela ere ezin esan…
Inoiz edo behin, halako esaldiak dituen testuren bat itzuli beharra egokituz gero, beste galdera bat sor dakiguke: nola itzuli? Kale-hizkeran itzultzea nahikoa al da? Formari dagokionez, zer-nolako tasunez hornitu beharko genuke xede-hizkuntza? Ba al da halako esaldien zertzeladak islatzerik? Nola itzuli, halakorik egin badaiteke behintzat, autobusetako gazteen esaldiak?
Euskara janda duen minbiziaren beste adierazgarria. Bizkor erreakzionatu ezean laster gureak egin du. Eta hau ez da alarmismoa, begi bistako pronostikoa baizik.
euskal pidgin, agian…
Nik ere uste dut larria dela. Degradaziotzat daukat, gero eta hizkera hibridatuago, gero eta erdaragoa, continuum amaigabe batean. Bestalde, ez dakit zergatik lotzen den gazteen hizkerarekin bereziki. Uste dut fenomeno orokorra dela, gazteena zein helduena, etxe barrukoa zein kalekoa, eremu formalena eta informalena.
Eta ez dago beti adierazkortasun faltarekin lotua, esan ohi den bezala. Beste zerbait dago, nire ustez